Երկար ժամանակ Լեռնային Karabakhարաբաղի Հանրապետության (Արցախ) մայրաքաղաքում `Ստեփանակերտ քաղաքում, կար միայն մեկ տաճար` Սուրբ Jamesեյմս, Սուրբ Հակոբ: 2019-ի ապրիլին այստեղ օծվեց ևս մեկը `ի պատիվ Աստծո մայր Աստծո պաշտպանության: Արցախի ամենամեծ տաճարի կառուցումը տևեց տասներկու տարի: 2019 թվականի ապրիլի 7-ին, Ամենասուրբ Աստվածածնի ավետման մեծ տոնին, Արցախի մայրաքաղաք Ստեփանակերտում հանդիսավոր օծվեց նոր տաճարը: Օծման ծեսը կատարեց Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ն: Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանը, հանրապետության խորհրդարանի և կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյաները, բազմաթիվ հյուրեր Հայաստանից և հայկական սփյուռքից ամբողջ աշխարհից աղոթում էին օծման համար: Սուրբ Աստվածածնի բարեխոսության նոր եկեղեցին, կլոր հատակագծով, ունի 30 մետր տրամագիծ և 35 մետր բարձրություն: Տաճարի ընդհանուր մակերեսը 900 քմ է: Տաճարի նախագծի ճարտարապետը Գագիկ Երանոսյանն էր, գաղափարի հեղինակը և շինարարության ոգեշնչողը Հայ Առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի առաջնորդ Պարգև արքեպիսկոպոս Մարտիրոսյանն էր: Եկեղեցու օծման օրը հավատացյալներին ուղղված իր արքեպիսկոպոսական խոսքում Պարգև արքեպիսկոպոսը հիշեց, թե ինչպես է անաստված ժամանակաշրջանում Ստեփանակերտը երկար տասնամյակներ զրկվել սեփական եկեղեցի ունենալու հնարավորությունից, որում քաղաքի հավատացյալներն ու նրա շրջակայքը կաղոթեր: Միայն 2005-2007 թվականներին այստեղ կառուցվեց Սուրբ Jamesեյմս անունով փոքրիկ եկեղեցի `Սուրբ Հակոբ, որը, սակայն, չէր կարող տեղավորել բոլորին, ովքեր ցանկանում էին մասնակցել պատարագին: Ապա, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ի օրհնությամբ սկսվեց Սուրբ Աստվածածնի բարեխոսության եկեղեցու կառուցումը: Ստեփանակերտի տաճարը, ըստ իր նախագծի, հիշեցնում է vվարթնոցի հայտնի տաճարը: Նոր տաճարի պատերը ներսից և դրսից զարդարված են հատուկ, «տաք» գույնի տուֆով, այդ իսկ պատճառով Հայաստանի մայրաքաղաք Երեւանը անվանվեց «վարդագույն քաղաք»: Այստեղ ՝ Ստեփանակերտում, այս քարը բերեցին Արթիկից չորս հարյուր կիլոմետր հեռավորության վրա - և երբ տաճարը պատրաստ էր, պարզ դարձավ. Դրա համար արժեր: Իհարկե, այս չափի տաճարի կառուցումն աներեւակայելի կլիներ առանց բարերարների մասնակցության: Եվ դրանք գտնվեցին: Տաճարի կառուցման և հարդարման գործում հոգաբարձուների դերը ստանձնեց Հրանտ Վարդանյանի, ինչպես նաև նրա որդիների ՝ Միքայել և Կարենի օրհնված հիշատակը: Ընդհանուր առմամբ, Վարդանյանների ընտանիքը 400 միլիոն դրամ է ներդրել նոր եկեղեցու կառուցման գործում: Տաճարի կառուցման գործում իրենց ներդրումն ունեցան նաև այլ հովանավորներ և հասարակ հավատացյալներ: Հիմնական բանը, որ ճարտարապետը պետք է իրականացնի տաճարում, մասշտաբն է, ասում է տաճարի նախագծի հեղինակ Գագիկ Երանոսյանը: Sputnik Արմենիա գործակալության թղթակցին տված հարցազրույցում նա պարզաբանում է, որ շրջանակը չափը չէ. Այն կարող է ներկա լինել ինչպես փոքր եկեղեցում, այնպես էլ մեծ տաճարում: Ոլորտը ավելի շուտ հատուկ ոգի է: Եվ ճարտարապետը պետք է որոշի, թե ինչ միջոցներով կարող է այն վերստեղծել: Սուրբ Աստվածածնի բարեխոսության տաճարում պատուհանները դասավորված են այնպես, որ դրանց մեջ թափանցող լույսն ընկնում է վերին աստիճաններն ապահովող սյուների վրա, և դրանք դառնում են թեթև, օդային, ինչպես ամբողջ վերին մասը: տաճարի ներքին տարածքը: « Լույս, ձայն ... architectարտարապետը պետք է հաշվարկի դրանք: Բայց պակաս կարևոր չէ դրանք լիովին հասկանալ և զգալ: Մարդը գալիս է եկեղեցի, ինչ-որ բան է ապրում և հույսով դուրս գալիս: Եվ եկեղեցին պետք է հանդիսանա այս ամենի խորանը: Նույնիսկ ամենահնարամիտ ճարտարապետը տաճար չի կառուցի, եթե չմտածի այդ մասին », - ասում է Գագիկ Երանոսյանը: Եվ հենց այդ շրջանակը զգալու ունակությունը, հիշում է ճարտարապետը, մի ժամանակ իրեն տվեց Պարգև սրբազանը ՝ ձմռան օրը հորիզոնում լուռ նայելով Մեծ Կովկասի լեռներին: Հավասարապես կարևոր է, կարծում է ճարտարապետը, որ տաճարը կարծես թե ցուրտ չէ, առանձնացված է իր վեհությամբ, բայց փոխանցում է կյանքի զգացողություն: Այս պատճառով է, որ շենքը զարդարելու համար ընտրվել է վարդագույն և կարմիր տուֆ: Եկեղեցու մուտքի վերևում զանգակատուն է բարձրանում: Դրա գմբեթը և տաճարի գլխավոր գմբեթը միասին զանգահարում են ասոցիացիաներ մեծ և փոքր Արարատի հետ, ինչպիսին դրանք տեսանելի են Արարատյան դաշտից: Նման ասոցիատիվ լուծում է իրականացվում Էջմիածնի Մայր Աթոռ Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցում: Կլոր տաճարը, ինչպիսին է Ստեփանակերտի նոր տաճարը, պարզապես հայկական ճարտարապետության ավանդական ձևերից չէ: Այս ճարտարապետական լուծումը նույնպես գործնական նշանակություն ունի: «Կլոր» եկեղեցու համամասնությունները հաշվարկվում են այնպես, որ հնարավոր երկրաշարժի դեպքում այն, պատրաստված լինելով թեթև քարից, կարողանա դիմակայել մինչև ինը բալ ուժգնության ցնցումներին: Այնուամենայնիվ, երբ տարրերը գալիս են, ամեն ինչ չէ, որ որոշվում է իդեալական հաշվարկով: Թերեւս այդ է պատճառը, որ շենքի արեւելյան կողմում, որտեղ գտնվում է խորանը, Սուրբ Աստվածածնի բարեխոսության տաճարի պատը զարդարված է հմտորեն պատրաստված տասներկու մետրանոց խաչով:

Սուրբ Աստվածածնի բարեխոսության տաճար Ստեփանակերտում

Երկիր

Azerbaijan

Հասցե

Վազգեն Սարգսյան փողոց, Ստեփանակերտ, Լեռնային Karabakhարաբաղի Ստեփանակերտ

Կապ

Неизвестно

6229

Օբյեկտների մասին

2019 թվականի ապրիլի 7-ին, Ամենասուրբ Աստվածածնի ավետման մեծ տոնին, Արցախի մայրաքաղաք Ստեփանակերտում հանդիսավոր օծվեց նոր տաճարը: Օծման ծեսը կատարեց Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ն: Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանը, հանրապետության խորհրդարանի և կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյաները, բազմաթիվ հյուրեր Հայաստանից և հայկական սփյուռքից ամբողջ աշխարհից աղոթում էին օծման համար:

Սուրբ Աստվածածնի բարեխոսության նոր եկեղեցին, կլոր հատակագծով, ունի 30 մետր տրամագիծ և 35 մետր բարձրություն: Տաճարի ընդհանուր մակերեսը 900 քմ է: Տաճարի նախագծի ճարտարապետը Գագիկ Երանոսյանն էր, գաղափարի հեղինակը և շինարարության ոգեշնչողը Հայ Առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի առաջնորդ Պարգև արքեպիսկոպոս Մարտիրոսյանն էր:

Եկեղեցու օծման օրը հավատացյալներին ուղղված իր արքեպիսկոպոսական խոսքում Պարգև արքեպիսկոպոսը հիշեց, թե ինչպես է անաստված ժամանակաշրջանում Ստեփանակերտը երկար տասնամյակներ զրկվել սեփական եկեղեցի ունենալու հնարավորությունից, որում քաղաքի հավատացյալներն ու նրա շրջակայքը կաղոթեր: Միայն 2005-2007 թվականներին այստեղ կառուցվեց Սուրբ Jamesեյմս անունով փոքրիկ եկեղեցի `Սուրբ Հակոբ, որը, սակայն, չէր կարող տեղավորել բոլորին, ովքեր ցանկանում էին մասնակցել պատարագին: Ապա, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ի օրհնությամբ սկսվեց Սուրբ Աստվածածնի բարեխոսության եկեղեցու կառուցումը:

Ստեփանակերտի տաճարը, ըստ իր նախագծի, հիշեցնում է vվարթնոցի հայտնի տաճարը: Նոր տաճարի պատերը ներսից և դրսից զարդարված են հատուկ, «տաք» գույնի տուֆով, այդ իսկ պատճառով Հայաստանի մայրաքաղաք Երեւանը անվանվեց «վարդագույն քաղաք»: Այստեղ ՝ Ստեփանակերտում, այս քարը բերեցին Արթիկից չորս հարյուր կիլոմետր հեռավորության վրա - և երբ տաճարը պատրաստ էր, պարզ դարձավ. Դրա համար արժեր:

Իհարկե, այս չափի տաճարի կառուցումն աներեւակայելի կլիներ առանց բարերարների մասնակցության: Եվ դրանք գտնվեցին: Տաճարի կառուցման և հարդարման գործում հոգաբարձուների դերը ստանձնեց Հրանտ Վարդանյանի, ինչպես նաև նրա որդիների ՝ Միքայել և Կարենի օրհնված հիշատակը: Ընդհանուր առմամբ, Վարդանյանների ընտանիքը 400 միլիոն դրամ է ներդրել նոր եկեղեցու կառուցման գործում: Տաճարի կառուցման գործում իրենց ներդրումն ունեցան նաև այլ հովանավորներ և հասարակ հավատացյալներ:

Հիմնական բանը, որ ճարտարապետը պետք է իրականացնի տաճարում, մասշտաբն է, ասում է տաճարի նախագծի հեղինակ Գագիկ Երանոսյանը: Sputnik Արմենիա գործակալության թղթակցին տված հարցազրույցում նա պարզաբանում է, որ շրջանակը չափը չէ. Այն կարող է ներկա լինել ինչպես փոքր եկեղեցում, այնպես էլ մեծ տաճարում: Ոլորտը ավելի շուտ հատուկ ոգի է: Եվ ճարտարապետը պետք է որոշի, թե ինչ միջոցներով կարող է այն վերստեղծել: Սուրբ Աստվածածնի բարեխոսության տաճարում պատուհանները դասավորված են այնպես, որ դրանց մեջ թափանցող լույսն ընկնում է վերին աստիճաններն ապահովող սյուների վրա, և դրանք դառնում են թեթև, օդային, ինչպես ամբողջ վերին մասը: տաճարի ներքին տարածքը:

« Լույս, ձայն ... architectարտարապետը պետք է հաշվարկի դրանք: Բայց պակաս կարևոր չէ դրանք լիովին հասկանալ և զգալ: Մարդը գալիս է եկեղեցի, ինչ-որ բան է ապրում և հույսով դուրս գալիս: Եվ եկեղեցին պետք է հանդիսանա այս ամենի խորանը: Նույնիսկ ամենահնարամիտ ճարտարապետը տաճար չի կառուցի, եթե չմտածի այդ մասին », - ասում է Գագիկ Երանոսյանը: Եվ հենց այդ շրջանակը զգալու ունակությունը, հիշում է ճարտարապետը, մի ժամանակ իրեն տվեց Պարգև սրբազանը ՝ ձմռան օրը հորիզոնում լուռ նայելով Մեծ Կովկասի լեռներին:

Հավասարապես կարևոր է, կարծում է ճարտարապետը, որ տաճարը կարծես թե ցուրտ չէ, առանձնացված է իր վեհությամբ, բայց փոխանցում է կյանքի զգացողություն: Այս պատճառով է, որ շենքը զարդարելու համար ընտրվել է վարդագույն և կարմիր տուֆ:

Եկեղեցու մուտքի վերևում զանգակատուն է բարձրանում: Դրա գմբեթը և տաճարի գլխավոր գմբեթը միասին զանգահարում են ասոցիացիաներ մեծ և փոքր Արարատի հետ, ինչպիսին դրանք տեսանելի են Արարատյան դաշտից: Նման ասոցիատիվ լուծում է իրականացվում Էջմիածնի Մայր Աթոռ Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցում:

Կլոր տաճարը, ինչպիսին է Ստեփանակերտի նոր տաճարը, պարզապես հայկական ճարտարապետության ավանդական ձևերից չէ: Այս ճարտարապետական լուծումը նույնպես գործնական նշանակություն ունի: «Կլոր» եկեղեցու համամասնությունները հաշվարկվում են այնպես, որ հնարավոր երկրաշարժի դեպքում այն, պատրաստված լինելով թեթև քարից, կարողանա դիմակայել մինչև ինը բալ ուժգնության ցնցումներին:

Այնուամենայնիվ, երբ տարրերը գալիս են, ամեն ինչ չէ, որ որոշվում է իդեալական հաշվարկով: Թերեւս այդ է պատճառը, որ շենքի արեւելյան կողմում, որտեղ գտնվում է խորանը, Սուրբ Աստվածածնի բարեխոսության տաճարի պատը զարդարված է հմտորեն պատրաստված տասներկու մետրանոց խաչով: